تأثیر دیدگاه زمانی کشاورزان بر رفتار مدیریت ریسک خشکسالی آنان در حوضه پایاب سد کرخه

Authors

  • حسین محمودی استادیار، گروه اگرواکولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
  • عنایت عباسی دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
  • مریم نیسی دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران
  • مسعود بیژنی دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
Abstract:

هدف این مطالعه، واکاوی تأثیر دیدگاه زمانی کشاورزان بر رفتار مدیریت ریسک خشکسالی در حوضه پایاب سد کرخه بود. این پژوهش از نوع پژوهش­های توصیفی ـ همبستگی و علّی ـ مقایسه‌ای است که با استفاده از یک پیمایش انجام گرفت. جامعه آماری مورد مطالعه، کشاورزان عضو تعاونی‌های آب‌بران حوضه پایاب سد کرخه در استان خوزستان (3668=N) بودند که 350 نفر از آن­ها با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و روش نمونه­گیری تصادفی طبقه‌ای با انتساب متناسب، به­عنوان نمونه، انتخاب شدند.  ابزار پژوهش، پرسشنامه­ای بود که روایی آن توسط پانلی از متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی به تأیید رسید و پایایی دسته گویه­های آن با استفاده از ضریب آلفای کرنباخ (92/0≤α≤79/0) محقق شد. یافته­ها حاکی از آن بود که رفتار مدیریت ریسک کشاورزان در حد متوسطی است و بیشتر کشاورزان دیدگاه زمانی حال‌نگر دارند. همچنین، از منظر دیدگاه زمانی، بین کشاورزان با دیدگاه گذشته­نگر و سایرین (کشاورزان حال­نگر و آینده‌نگر) از منظر رفتار مدیریت ریسک خشکسالی تفاوت معنی­داری وجود داشت و گروه گذشته­نگر رفتار ضعیف­تری در این زمینه از خود بروز دادند. بر این اساس، به­عنوان یک راهبرد سیاستی در  برنامه­ریزی­های مدیریت منابع آب، ‌باید تغییر دیدگاه کشاورزان از گذشته­نگری به­سوی حال‌نگری و به­ویژه آینده­نگری مد نظر قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی توزیع زمانی و مکانی خشکسالی هواشناسی در جنوب غرب کشور؛ مطالعه موردی حوضه کرخه

 در این پژوهش شدت، تداوم‌ و بزرگی‌ خشکسالی‌ و تغییرات مکانی و زمانی آن در حوضه کرخه با استفاده از نمایه­های بارش استاندارد (SPI) و Z مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش روند تغییرات مقادیر Z و SPI یک ماهه در همه ایستگاه­ها به خوبی از یکدیگر پیروی می­کنند، لذا از هر دو نمایه  برای بررسی روند خشکسالی پایه زمانی یک ماهه حوضه می‌توان استفاده کرد. با وجود این، نتایج نشان داد در مقادیر مثبت...

full text

ارزیابی پیامد‏های گسترش کانال‏های آبرسانی از دیدگاه کشاورزان: مورد مطالعه حوزه پایاب سد درودزن فارس

سابقه و هدف: توجه به ساخت و توسعه شبکه‏های آبیاری و زهکشی به خصوص در حوزه پایاب سد‏ها، از اهمیت زیادی برخوردار است و اجرای این گونه پروژه‏ها قادر است که در کارآیی مصرف آب در بخش کشاورزی، تأثیر زیادی داشته باشد. البته نمی‏توان آثار نا‏خواسته‌ی اجتماعی و احتمالاً تخریبی آن‌ها را از نظر دور داشت، به طوری که بعضی از سیاست‌ها، برنامه‌ها و طرح‌های توسعه به هدف‌های مورد انتظار خود دست نمی یابند و در عو...

full text

نقش مدیریت ریسک خشکسالی در کاهش آسیب‌پذیری کشاورزان (موردمطالعه: شهرستان زرین‌دشت)

خشکسالی یکی از بلایای طبیعی است که اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی بر جنبه‌های مختلف زندگی بشر دارد. امروزه بیشتر دولت‌ها، در تلاش‌اند تا اطلاعات بیشتری در زمینه روش‌های صحیح مدیریت ریسک کسب نمایند تا از این طریق، صدمات وارد بر جامعه ناشی از خشکسالی را کاهش داده و اثرات مربوط به خشکسالی‌های آینده را نیز به حداقل برسانند.پژوهش حاضر با هدف کاهش آسیب‌پذیری کشاورزان در برابر پیامدهای خشکسالی با...

full text

تأثیر سد کرخه بر الگوی پراکنش مکانی جنگل های کناررودی در پارک ملی کرخه

Effective river ecosystem management requires that the existing hydrologic regime be characterized in terms of the natural hydrologic regime and the degree to which the human-altered regime differs from natural conditions. This is known as Range of Variation Approach (RVA) and can be used for variation of stream flow, range of variation and appraisal of dam impacts on riparian zones. In this pa...

full text

بررسی خشکسالی هیدرولوژیکی حوضه آبخیز سد زاینده رود

خشکسالی به عنوان یک پدیده طبیعی به ویژه در مناطقی با اقلیم خشک بارش مانند ایران از چالش های بسیار مهم در تامین آب می باشد. در این مقاله به کمک شاخص تامین آب‌های سطحی (SWSI) خشکسالی هیدرولوژیک حوضه بررسی گردیده است.جهت تحلیل خشکسالی هیدرولوژیی از داده های بارش،آب معادل برف،متوسط دما، دبی و حجم دخیره دریاچه سد زاینده رود در دوره زمانی 1388-1366 به صورت ماهانه و سالانه استفاده شده. متدولوژی مقاله ...

full text

بررسی رابطه زمانی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در حوزه آبریز کرخه

خشکسالی از جمله بلایای طبیعی است که به‌شدت تحت تأثیر نوسانات اقلیمی است و مجموعه‏ای از مشکلات پیچیده را در بخش‏های مختلف ایجاد می‏کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطۀ زمانی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در حوضۀ آبریز کرخه است. برای رسیدن به این هدف، از آمار 26 ایستگاه باران‏‏سنج و هشت ایستگاه هیدرومتری استفاده شد. در بخشی از تحقیق برای آگاهی از تأخیر جریان‏ها نسبت به بارش‏ها در حالت واقعی، ضریب هم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 51  issue 1

pages  133- 148

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023